De Spanningsindicator van UWV geeft aan dat er in alle beroepsgroepen sprake is van krapte. Dat is wel iets om even bij stil te staan. Deze krapte betekent dat werkgevers in alle beroepsgroepen nu klanten moeten laten wachten, of zelfs teleurstellen. De geannuleerde vluchten op Schiphol zijn daarvan een sprekend voorbeeld. Vlucht geboekt, vliegtuig staat klaar, maar toch niet op reis kunnen door gebrek aan personeel. Op deze manier liggen productielijnen gedeeltelijk stil, staan bezorgauto’s in de garage en lopen wachttijden bij bestellingen of afspraken fors op.
De brede krapte zorgt ervoor dat alle beroepsgroepen kandidaten zoeken in dezelfde beperkte vijver. Om het eigen aquarium te laten functioneren, bieden werkgevers hogere salarissen, flexibiliteit in werktijden en -plekken, opleidingsmogelijkheden en proberen ze parttime medewerkers te verleiden tot urenuitbreiding. En dit werkt.
Een andere oplossing voorkomt dat medewerkers aan de ene kant een gat achterlaten als ze overstappen om een ander gat op te vullen. Het inschakelen van het potentieel dat nog niet werkt, geeft daarmee een hoger netto resultaat voor de arbeidsmarkt. Maar inderdaad, dit potentieel kent een mismatch tussen wat de arbeidsmarkt vraagt en wat zij kan bieden.
Er zijn gelukkig mogelijkheden om deze mismatch te verkleinen. Sommige op korte termijn, andere op wat langere. Wat zien wij als goede mogelijkheden om hiermee aan de slag te gaan?
Functiecreatie
Deze mogelijkheid wordt in goed Nederlands ook wel ‘jobcarving’ genoemd. Specialisten (die ook bij de arbeidsmarktregio in dienst kunnen zijn) doen een onderzoek naar de werkprocessen binnen een organisatie. Deze processen worden daarna opgedeeld, waarbij bepaalde taken kunnen worden samengevoegd tot een nieuwe functie. Als een vacature open staat of ontstaat, kan deze worden ingevuld met een kandidaat die de taken die goed passen bij zijn competenties gaat uitvoeren. Zijn collega’s hoeven deze dan niet of minder te doen, waardoor zij meer tijd hebben voor het werk dat de nieuwe collega niet kan.
Werven op competenties
Bij deze vorm van werving wordt niet geredeneerd vanuit een vacature met opleidings- en werkervaringseisen. De werkgever brengt in beeld welke competenties nodig zijn om een functie uit te voeren en gaat aan de hand daarvan op zoek naar kandidaten die beschikken over deze competenties. Een langere inwerkperiode kan nodig zijn om deze nieuwe medewerkers goed aan de slag te laten gaan in hun nieuwe functie, maar die investering is er wel één die leidt tot lagere werkdruk op de langere termijn.
Leerwerktrajecten
De mogelijkheid komt voor in allerlei soorten en maten. Gedacht kan worden aan kandidaten die wel een technische interesse hebben, maar niet in staat zijn om een technische opleiding succesvol af te ronden. Sommige mensen hebben nu eenmaal weinig met klassen, boeken en toetsen en veel meer met de praktijk. Steeds meer werkgevers bieden deze kandidaten de mogelijkheid om te beginnen met werken en tijdens dat werk steeds meer vaardigheden op te doen. Een mooie oplossing, want kandidaten die via de reguliere weg nooit in aanmerking waren gekomen voor een functie, kunnen nu toch een plek invullen. Bovendien dragen ze meteen bij aan het liggende werk. Door de huidige mogelijkheden om kennis en vaardigheden in de praktijk te toetsen, kan de medewerker zelfs in aanmerking komen voor een volwaardig diploma.
Technologie
Op het eerste gezicht kan technologie een vreemde eend in de bijt lijken. En inderdaad, het komt voor dat technologie wordt ingezet als vervanger van arbeid. Gezien de huidige krapte is daar zeker iets voor te zeggen. Het hoeft echter niet per sé een vervanger te zijn. De ontwikkeling van technologische staat nog vrij aan het begin. Er zijn al projectiesystemen die medewerkers stap voor stap door een proces helpen, waardoor ze complexe assemblagetaken kunnen uitvoeren. Ook zijn er cobots die zwaarder werk kunnen overnemen en exo-skeletten die de fysieke belasting sterk terugdringen.
Verkleinen stap tussen opleiding en werk
De stap van opleiding naar werk is niet voor iedereen even makkelijk te zetten. Tijdens periodes van krapte is er vaak sprake van een hoge werkdruk. Dit geeft de verleiding om de taakbelasting die niet direct is verbonden met productiviteit af te schalen. Denk bijvoorbeeld aan het minder bieden van stages, omdat deze nu eenmaal begeleidingstijd vragen. Dit zorgt ervoor dat studenten hun stage gaan lopen op een plek waar ze terecht kunnen, in plaats van op een plek waar ze graag praktijkervaring op zouden willen doen als voorbereiding op hun werkzame leven. Van bijvoorbeeld studenten in het Praktijkonderwijs is bekend dat zij vaak vanuit hun stage aan het werk gaan bij de stagebieder. Nieuwe medewerkers die goed bijdragen met hun werk en vaak behoorlijk loyaal zijn aan hun werkgever. Blijf daarom als het ook maar even mogelijk is deze investering in de toekomst doen.
Meer weten?
Heeft u naar aanleiding van deze blog vragen of opmerkingen? Alle collega’s van het Landelijk WSP Gemeenten, maar ook van de regionale WSP’s gaan graag met u in gesprek. Neem gerust contact op!
